Ceza Hukuku
Ceza Hukuku, suçları ve bu suçlara uygulanacak cezaları düzenleyen hukuk dalıdır. Ceza Kanunu, 5237 sayılı kanunla 2005 yılında kabul edilmiştir. Ceza Hukuku, toplum düzenini bozan davranışların (suçların) tanımlandığı ve bu davranışlara uygulanacak yaptırımların (cezaların) belirlendiği kamusal hukuk dalıdır.
Ceza hukukunun en temel amacı, toplumsal düzeni, kamu güvenliğini, birey haklarını ve özgürlüklerini korumaktır. Bu nedenle cezalandırma, sadece bireyin değil toplumun da korunması amacıyla yapılır.
KAPSAMI:
1. Genel Ceza Hukuku
Suç ve cezanın genel esaslarını, uygulanma şartlarını, ceza sorumluluğunun temelini ve suçun yapısını inceler. Ceza hukukunun kuramsal omurgasıdır.
- Suçun Unsurları: Maddi unsur (fiil, netice), manevi unsur (kast/taksir), hukuka aykırılık, kusurluluk.
- Ceza Sorumluluğu: Fiil ehliyeti, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, zorunluluk halleri.
- Yaptırımlar: Hapis cezaları, adli para cezaları, güvenlik tedbirleri.
- Teşebbüs ve İştirak: Suça teşebbüs, azmettirme, yardım etme gibi katılma halleri.
- Ceza Hukukunda Zaman: Zamanaşımı, yürürlük, geçmişe yürüme yasağı.
2. Özel Ceza Hukuku
Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlardaki suç türlerini ve bunlara uygulanacak cezaları ayrı ayrı düzenler.
- Kişilere Karşı Suçlar: Kasten öldürme, yaralama, tehdit, cinsel suçlar, hürriyeti tahdit.
- Malvarlığına Karşı Suçlar: Hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yağma.
- Topluma Karşı Suçlar: Genel güvenliğin tehlikeye sokulması, çevreye zarar verme, uyuşturucu suçları.
- Devlete Karşı Suçlar: Anayasal düzene karşı suçlar, kamu görevlisine karşı işlenen suçlar.
3. Ceza Muhakemesi Hukuku (Ceza Usulü Hukuku)
Suç işlendiğinde şüpheli/sanığın haklarının korunarak adil bir yargılamanın yapılması sürecini düzenler. Bu alan, adil yargılanma hakkı, masumiyet karinesi, savunma hakkı gibi anayasal güvenceleri içerir.
- Soruşturma ve Kovuşturma Evreleri
- Şüpheli, Sanık, Müdafi ve Mağdur Hakları
- Gözaltı, Tutuklama, Arama ve Elkoyma
- Delil Toplama ve Değerlendirme
- Yargılama Aşamaları ve Hüküm
